Ouderdom komt!

Nogmaals een bericht van de zeer gewaardeerde schrijvende kennis

Als ik in een vlaag van nostalgie door m’n fotoboeken blader, zie ik m’n oude vrienden weer zoals ze eens waren. In de twintig, gladde gezichten en relatief netjes op BMI. Ondertussen zijn de meeste in de veertig en de knaagsporen van de tand des tijds zijn duidelijk zichtbaar. De, minimaal eerste, lijntjes zijn in de gezichten gekomen, er is sprake van toenemend overgewicht, en op recente foto’s zijn er verdacht vaak niet meer zo heel kleine kinderen aanwezig. Als het kroost tenminste nog met pa en ma op de foto wil.

Het verschil tussen oudere foto’s en de werkelijkheid is niet het eerste dat je merkt van ouder worden. Het eerste dat je merkt, is dat de bediening in restaurants, caissières en dergelijke, jonger lijken te worden. Dat is uiteraard niet waar. Bediening en caissières zijn gemiddeld nog steeds even oud, maar het leeftijdsverschil met jou is toegenomen. Zij worden niet jonger, wij worden oud. Eigenlijk is dat nog een redelijk onschuldig verschijnsel. Het kan erger. Als simpele vrijgezel verbiedt niemand me om naar de dames om me heen te kijken. Dat doe ik dan ook. Wanneer ik dan iets denk als  “dat ziet er niet slecht uit”, gaat het vaker en vaker over een vrouw, tegenwoordig al niet eens meer altijd meisje, die met gemak mijn dochter had kunnen zijn. Behoudens ieders verantwoordelijkheid voor de wet, schijnt de minimaal acceptabele leeftijd voor een partner ($EigenLeeftijd / 2 + 5) te zijn. Dat is in mijn geval 27. Met de tijd zullen meer en meer leuk uitziende vrouwen jonger zijn dan die grens. Als die me betrappen op rondkijken en me m’n conclusies zien denken, zal ik steeds vaker een blik terug krijgen die niets anders kan betekenen dan (om het vriendelijk te houden): “had je gewild ouwe!”. Iedereen die even oud, of ouders is dan je ouders, is oud. Waarom denk je anders dat het “ouders” heten. Voor de bediening, de caissières en dat steeds groter gedeelte van de leuk uitziende dames zijn wij oud.

Soms wordt er geklaagd dat de opvoeding van tegenwoordig veel te vrij is. De jeugd van tegenwoordig wordt zogenaamd geen respect meer aangeleerd. Daar ben ik het niet mee eens. Voorkomen dat allerlei jong grut mij met U aanspreekt, blijkt met het voortschrijden der jaren moeilijker en moeilijker te worden. Daaruit blijkt dat de opvoeding door de jaren heen strenger aan het worden is. Op de één of andere manier voelt aangesproken worden met U, niet zozeer als beleefd, maar meer als een soort veroordeling. U zeggen kan uiteindelijk ook de beleefde versie van: “jij bent oud” zijn.

Niet alleen dat meer en meer mensen me standaard met U aanspreken, het wordt ook moeilijker en moeilijker om ze het af te leren. Een jaar of wat geleden hoefde ik maar één keer iets te zeggen als “je en jij graag” en je had er in de rest van het gesprek geen last meer van. Zeker niet als je het grappig wist te brengen. Dat is nu niet meer zo. De meeste mensen die bij ons in de opleiding zitten, zijn begin twintig. Midden in de leeftijdsgroep die me irriteren door me te vousvoyeren. Ze zijn niet veel jonger dan dat ik voel dat m’n leeftijd is. Humor lijkt ook niet meer te werken. Als begeleider en trainer heb je gelukkig meer middelen dan alleen maar vriendelijk vragen. Dreigen kan ook. Soms denkt het beoogde slachtoffer dat het een geintje is. Jullie mogen ook aannemen dat dat zo is. De juiste gezichtsuitdrukking maakt de bedreigde dan onzeker genoeg over hoe serieus je het dreigement meent, dat ze netjes overgaan op jij. List, bedrog en ervaring verslaan jeugdige energie, overmoed en geldingsdrang nog steeds. Op een bepaalde manier heeft dat leeftijdsverschil toch ook nog wel wat.

Wat is de leeftijd waarop je iemand gerust oud kunt noemen terwijl hij binnen gehoorsafstand is. Daar valt eigenlijk niet echt een uitspraak over te doen. Mijn vader wordt dit jaar 83. Als ik dat, laat staan hem, oud noem, gaat ie erg kwaad kijken. Hij vindt zich met z’n 82 nog steeds niet oud en lijkt ook niet van plan zich oud te gaan voelen. Zijn broers die een nog hogere leeftijd hebben, schijnen zich ook nog niet oud te voelen. Stiekem vind ik hun wel oud, en met mij waarschijnlijk de meeste mensen. Ergens ben ik benieuwd wat pa oud noemt, en of hij dat nog steeds vindt als hij bij die leeftijd in de buurt begint te komen. En ook of ik nog vind dat ik niet oud ben, mocht ik die leeftijd ooit eens in een verre toekomst bereiken.

Er niet aan herinnerd worden dat ik ouder wordt, blijkt steeds moeilijker te worden. Dat ik nu niet veel anders leef dan, pak ‘m beet, 20 jaar geleden is eigenlijk alleen voor mij relevant. Mijn leef-leeftijd zal nog steeds een jaar of 20 à 25 zijn. De buitenwereld weet uiteraard niet hoe ik leef, en neemt dus aan dat ik leef zoals gemiddeld voor mijn leeftijd. Mijn absolute leeftijd begint naar “middelbaar” te gaan. Ik ben tenslotte 44, hoewel ik dat eigenlijk liever ontken en er zijn niet veel mensen die de 88 halen. Vaag meen ik me te herinneren dat ik veertig ooit eens oud vond. Dat vindt ik nu uiteraard niet meer. Zelfs vijftig worden lijkt niet afschrikwekkend, behalve dan de opblaasbare abraham die volgens geruchten al besteld is. Om een bekende stripheld te parafraseren: “IK BEN NIET OUD!”